O tren de Varela.
Contaban os ferroviarios máis vellos, que o inesquecible tren de Varela (aludindo ó maquinista do mesmo nome) recollÃa xente polo camiño de ferro desde VilagarcÃa a Compostela. Naqueles tempos xa afastados, a cidade de Santiago era considerada como o corazón e a capital do paÃs, porque, a pesar de non ser a capital da provincia, tiña organismos e institucións que só se atopaban alà e que representaban a toda Galicia. Tamén xa daquela habÃa xente de lonxe que recoñecÃa que Santiago era Santiago. Eran os tempos da grande armada inglesa, daquela mariña de guerra que, desde Trafalgar, ou antes, dominaba os camiños das ondas dos mares do golobo. Naqueles momentos VilagarcÃa era considerada o porto natural de Compostela.
Asà eeran as cousas e asà foi que a armada inglesa tomou o mar de Arousa case como se fose a súa casa e os seus compoñentes «ships» viñan a fondear periodicamente no medio e medio da rÃa, de tal xeito que o mar de Arousa (ou Arosa Bay, como dicÃan eles) e VilagarcÃa eran como a súa segunda «house». Aquà descansaban, reparaban forzas e barcos, folgaban e xogaban uns partidos de «football» cos nativos. Parece ser que naqueles tempos os británicos se negaban a xogar contra os de VilagarcÃa se os opoñentes galegos xogaban con zocos, tal como fixeran no primeiro partido, no que, sen querer por suposto, tronzaron algunha canela inglesa. Lances dese novo deporte que non lles fixeron ningunha graza os oficiais británicos.
Pero os mariños ingleses eran moi afeccionados a viaxar noutro medio de transporte que precisamente inventaran eles: o tren. Nel desprazábanse desde a vila para coñecer Santiago. AÃnda non hai moitos anos que vivÃa algunha testemuña presencial que podÃa dar fe do pasmadiños que ficaban os «homes do pano azul e branco» cando, camiño de Compostela, en plena viaxe e desbruzados polas xaneliñas dos vagóns para ollar a fermosa paisaxe, e tamén os os paisanos vÃan como en calquera lugar do trazado o tren de Varela recollÃa viaxeiros ou viaxeiras cargadas con feixes de verduras, cestas de froita, latas de leite… é dicir, con case todo o que se podÃa mercar en Santiago, sobre todo se era o dÃa de feira na carballeira de Santa Susana. O asombro dos ingleses era motivado por ver como os viaxeiros subÃan ó tren con só facerlle sinais coas manos ó maquinista, que paraba ou minoraba a marcha.
Unha vez foron testemuñas directas dun caso que colleu moita sona polo gracioso que resultou para os que o presenciaron. Resulta que, cando o tran de Varela empezou a subir fatigosamente a costa da Escravitude, camiño de Santiago, este maquinista viu que pola beira da vÃa Ãa, a bo paso, un vello coñecido natural do concello de Rois. Cando a locomotora chegou á súa altura, o señor Varela, despois de saudalo, preguntoulle a onde Ãa e o outro contestoulle que a Santiago. ö escoitar iso, o señor Varela dÃxolle ó seu amigo:
-Pois veña, xa podes ir subindo ó tren.
E vai o outro e contestou:
-Hoxe non, que teño presa.
Mais un dÃa, o pasmo dos mariñeiros británicos foi aÃnda máis grande cando, en plena viaxe e dentro do vagón, oÃron berrar un vello que dicÃa alporizado:
-¡Parade, parade que me baixo!
O vello debruzouse por unha das xsanelas e poñendo as mans arredor da súa boca volveu berrar cara á cabeceira do tren:
-¡Parade aquÃ, que teño que baixar, parade dunha vez, oh!
Non se sabe como foi que o maquinista e o fogueiro puideron oÃr, e sobre todo entender o que lles berraba aquel vello, pero o certo foi que, por non ser menos que outras veces en que o tren paraba (ou case) para recoller a algún paisano, esa vez tamén parou para que o vello dos berros puidese baixar do convoi.
Todos os ingleses que estaban debruzados polas xaneliñas dos vagóns puideron ver como o curioso viaxeiro baixou do tren e como seguidamente se dirixiu ata a beira da máquina onde lles dou unha explicación ó señor Varela e ó seu fogueiro ante a expectación e asombro xerais.
-Ã? que vou ver un menciñeiro preto de aquà mesmo (dÃxolles aos pilotos da Sarita).
E coa mesma, aquel vello botou a andar co paraugas pendurado da chaqueta na parte traseira do colo, mentres o tren de Varela asubiaba de novo e, botando fume por todos os lados, emprendÃa a marcha por riba daqueles mollados carrÃs, camiño de Compostela, en tanto que os ingleses ficaban mirando uns para os outros con ollos regalados sen crer o que acababan de ver.
Relato do libro de Xoán LuÃs Migúens GarcÃa, «HISTORIAS DO CARRIL-CORNES», presentado hoxe en Santiago.
0 comentarios