¿Quién era Ramón Diéguez Carlés?.

Ramón Diéguez Carlés nació y murió en Pontecesures, estuvo casado con María de la Paz Sierra Ramos y fue padre de José y Jorge Diéguez Sierra. Estudió Química y Farmacia en la Universidad de Santiago y trabajó en Madrid en el laboratorio del santiagués José Casares Gil, considerado uno de los más importantes farmacéuticos de España y precursor de la química en el país.

Así lo detallan en «obaixoulla.gal», donde añaden que fue propietario y director de la Cerámica Celta de Pontecesures desde 1926, cunado fusionó La Calera con Cerámica Artística Gallega.

Pero eso no es todo. Desde la asociación cultural Os Penoucos hacen constar que durante la República fue nombrado alcalde de Pontecesures, permaneciendo en el cargo desde el 25 de abril hasta el 5 de junio de 1931.

Falleció en septiembre de 1968 y pasó a formar parte de la historia de Pontecesures tanto por los motivos expuestos como por haber sido durante el franquismo, presidente de la S.D. Ulla.

Estas son solo algunas de las reflexiones que «obaixoulla.gal» expone al aludir a este empresario que se crió en una familia de pequeños comerciantes.

Faro de Vigo

O triángulo da metalurxia galega: Padrón, Valga e Pontecesures, onde a metade da poboación vive do aluminio.

Cortizo, Exlabesa e Extrugasa son tres das empresas que máis postos de traballo xeran na zona. En Pontecesures, ademais, atópanse as filiais de Finsa (madeira) e Nestlé (lácteos); mentres que nos concellos veciños de Catoira e Dodro as conservas gañan por goleada con Friscos e Fesba.

A industria forma parte moi importante da economía galega, aportando 63.230 millóns de euros ao Produto Interior Bruto (PIB), o 5,2 % do total nacional, o que a sitúa como a sexta economía de España no que a volume xerado por este sector se refire. Sen embargo, botando unha ollada á distribución das empresas galegas, observamos que o maior movemento de contratacións no sector está concentrado únicamente nunha zona do territorio: a que vai dende Dodro ata Catoira, pasando por Padrón, Valga e Pontecesures. Unha estrela de cinco puntas que da traballo á metade da poboación da zona, e de moitos outros concellos limítrofes.Extrugasa Extrugasa

De feito, botando unha ollada aos últimos datos do Instituto Galego de Estadística (IGE), en Galicia o maior porcentaxe de afiliacións en alta laboral na industria no mes de xullo de 2023 deuse nestas zonas. Sacando Carballeda de Valdeorras, que levouse o valor máis alto, co 42,2 % de afiliados na industria do total de afiliacións levadas a cabo nese mes, os seguintes municipios serían Valga (cun 34 %), Catoira (cun 32,9 %), Dodro (cun 30,3 %) e Pontecesures (tamén cun 30,3 %)Padrón, pola súa banda, aparecía algo máis abaixo (cun 24,2 %). 

a que se debe semellante concentración? Aínda que entran moitos factores en xogo, especialmente que xullo é un mes onde os traballadores habituais collen as vacacións e faise necesario contratar a outros eventuais para cubrilos, tamén principalmente se debe ao feito de que nestes concellos durante moitos anos se instalaron o que a día de hoxe se consideran as empresas máis grandes do ámbito metalúrxico galego e nacional. A quen non lle sona Aluminios Cortizo, Exlabesa, Extrugasa ou STAC? Grandes potencias que, lonxe de afastarse as unhas das outras, concéntranse nun mismo perímetro, aportando gran riqueza a esta zona e ás súas xentes.

VALGA: EXLABESA, GALIPAN, EXTRUGASA E UROVESA

Así, no caso de Valga, as súas empresas máis grandes e con maior número de traballadores serían Exlabesa, Galipan e Extrugasa. Todos eles xigantes do aluminio en Galicia que facturan millóns de euros ao ano. De feito, Exlabesa, que segundo os datos de eInforma contaba no 2022 con 325 empregados, tivo unhas vendas no 2021 por valor de 194 millóns de euros. Pola súa banda, Extrugasa, con máis de 700 empregados, atópase entre as 25 primeiras empresas no ranking de produtoras de aluminio de España. E, Galipan, con máis de 200 empregados, tamén estaría no mesmo ranking entre as 150 principais empresas españolas adicadas aos metais en España.Exlabesa Exlabesa

Urovesa, que se sae algo fóra destas grandes metalurxias, adicándose ao sector da construción de vehículos militares (para os que tamén se emprega aluminio) conta cun persoal de 144 empregados, tivo unhas vendas no 2021 por valor de 61 millóns de euros, e está entre as 25 empresas máis importantes do territorio nacional en fabricación de vehículos. Case nada para un municipio que ten menos de 6.000 habitantes.

PADRÓN: CORTIZO E STAC

Pasando a Padrón, ademais das instalacións que Exlabesa ten á altura da nacional destino Santiago, o pobo de Rosalía de Castro e Camilo José Cela conta co xigante Aluminios Cortizo, que tamén fundou STAC. Aluminios Cortizo, cuns 1.000 traballadores únicamente nas empresas baixo a súa firma (ten moitas outras), tamén está, como non, entre esas 25 primeiras empresas produtoras de aluminio de España, e no 2021 tivo unhas vendas por valor de 443 millóns de euros. Pola súa banda, a irmá pequena, STAC, centrada na fabricación de produtos para o cerramento en aluminio, conta con 545 empregados e as súas vendas ascenderon nese mesmo ano a 160 millóns de euros. Sen dúbida, un xigante que emprega a centos de persoas nun pobo de pouco máis de 8.000 habitantes.

PONTECESURES: FINSA E NESTLÉ

En Pontecesures, pola súa banda, hai decenas de pequenas empresas fundadas ao redor do aluminio, que se aproveitan precisamente destas xigantes para xerar o seu propio negocio, o que tamén da un pulo enorme a un concello de tan só 3.000 habitantes. Aínda que neste municipio tamén hai dúas grandes fábricas industriais (non de aluminio, neste caso) que dan traballo aos veciños: Finsa e Nestlé. A filial de Finsa neste pobo, adicada á fabricación de taboleiros de madeira, forma parte desa gran empresa que ten en conxunto 2.600 traballadores e que no ano 2021 xerou vendas por valor de 805 millóns de euros, sendo a empresa número un de España en fabricación de taboleiros de madeira. De Nestlé, produtora de derivados lácteos, pouco hai que engadir: máis de 4.000 empregados en toda España, vendas por valor de 2,3 billóns de euros e número un no seu sector a nivel nacional.

CATOIRA E DODRO: FRISCOS E FESBA

Pasando ao caso de Catoira, cabe dicir que aínda que a industria metalúrxica situada nos arredores emprega a centos de persoas neste concello de pouco máis de 3.000 habitantes, non o fai tanto como a pesca. En concreto, o sector das conservas, coa xigante Friscos, da traballo a 130 persoas e tivo un volume de vendas en 2021 por valor de 65 millóns de euros, ocupando a posición décimo primeira no ranking de empresas españolas de fabricación de conservas de peixe, neste caso atún e mexilón. Na mesma liña, en Dodro atópase Fesba, adicada tamén ao comercio ao por maior de peixe, especialmente de polbo.

ROTACIÓN DE PERSOAL

Chegados a este punto, é importante reflexionar sobre a privilexiada situación da poboación galega que vive nesta zona limítrofe entre o sur da provincia da Coruña e o norte da de Pontevedra. En calquera familia ou grupo de amigos da zona hai persoas que traballan nestas empresas, que dan de comer a familias enteiras e xeran riqueza para estes pobos. A rotación de persoal é unha mecánica moi habitual nestas empresas, algo que non é precisamente positivo, pero que si permite que calquera persoa sen traballo que busque un parche durante un tempo para logo buscar outra cousa poida caer nalgunha destas opcións.Cortizo, fabricante de aluminio e PVC para arquitectura e industria Cortizo, fabricante de aluminio e PVC para arquitectura e industriaInterior da nova fábrica de Cortizo en Padrón Interior da nova fábrica de Cortizo en Padrón

Galicia Confidencial

Comentario de Seijas sobre a traxectoria do finado «Pasarín».

Morreu o fotógrafo, natural de Cordeiro (Valga), Francisco Buceta Gómez «Pasarín» ós 101 anos….Se a Costa Morte tivo a Ramón Caamaño ou a Terra de Montes a Virgilio Vietez, para deixar para a posterioridade a cotidinianidade e os acontecementos marcantes destas terras, nos no Ullán temos a figura de Pasarín, testemuño de toda segunda metade do século XX..as súas miticas imaxes de coñecidos veciños por dispares causas,que senon fora por el, nin foto terian das cheas do Ulla en Cesures, da romaria Vikinga de Catoira, das festas, do traballo…de todo…as fotos súas fotos eran a autencidade natural total.

Ten milleiros e milleiros de fotos que son parte imprescindible, que non o digo por dicir, da nosa historia. Eu sempre recordo a Pasarin, como se ve nesta imaxe que fixo Martina Miser de «La Voz de Galicia», facendo as súas longas camiñantas diarias, coa cámara colgada, pasar por Cesures, por Redondo…e sempre preparado para retratar o que fora…

Aínda recordo que a miña primeira gravadora, que me regalara a miña nai, a estrenei (ou foi a segunda vez de uso) para facer unha reportaxe en Radio Valga, no 2000, sobre unha exposición sobre fotos de Pasarin que organizara unha efemera asociación cultural que houbera en Porto (xa non me acordo do nome completo) da que formaba parte o poeta Cándido Duro «Canducho», ó que entrevistara para que me falara deste persoeiro e das exposicións….Polo tanto a Historia en imaxes de Valga,Padrón,Catoira,Cesures da segunda metade do século XX non se entende sen el,asi coma de Vilagarcia de Arousa..ademais de tódalas cousas que el sabia das xentes da zona.

Tamén botara moitos anos embarcado na mercante e foi acomodador no cine agardemos que se poida conservar o seu legado e que ogallá se busque unha maneira de unha institución ben responsable as teña ou que polo menos poidera conservar copias para ser acceso publico ou para investigadores.O seu corpo foi velado no Tanatorio Arosa e o seu funeral celebrouse en Santa Baia de Arealonga (Vilagarcia) o pasado martes. O noso pésame os seus familiares e amigos. Descanse en Paz.

Daniel Seijas Llerena

Todos lebramos a «Pasarín» en Pontecesures e dende logo, merece un recoñecemento institucional e un nome dunha rúa. Sen dúbida.

Alumnos/as dos centros escolares. Os datos de Pontecesures, preocupantes.

Cambados, 1931

Catoira, 334

O Grove, 1.178

A Illa., 496

Meaño, 559

Meis, 423

Pontecesures, 245

Ribadumia, 511

Valga, 689

Vilagarcía, 4.740

Vilanova, 1.334

Unha análise elemental nos leva a concluir que un número importante de nen@s que viven en Pontecesures, en idade de cursar dende educación infantil ata 4º da ESO, non están escolarizados no CPI Pontecesures senón en centros doutros concellos.

Posibles razóns: Transporte escolar gratuito con paradas en Pontecesures para centros situados noutros concellos e comedores escolares gratuitos neses centros.

Consecuencias: Que nun futuro próximo non se imparte a ESO en Pontecesures por teren poucos alumn@s e ao rematar a educación primaria haxa que cursar a educación secundaria noutros municipios. En lugar dun CPI contariamos só cun centro de educación infantil e primaria , CEIP.

El modelo del CRA de Valga triunfa y las escuelas rurales vuelven a ganar alumnado.

El conjunto de unitarias roza ya las 90 plazas ocupadas

El Centro Rural Agrupado de Valga inicia este lunes el curso con un nuevo aumento de matrícula. Lejos de la situación en la que se encuentran otros CRA, el de esta localidad del Baixo Ulla ha vuelto a ver crecer el número de inscripciones: hay 89 estudiantes, frente a 84 el curso pasado. De esas matrículas, 25 se corresponden con nuevas incorporaciones.

El CEA de Valga tiene sedes en Chenlo, Xanza, Vilarello, Ferreirós, Forno y Campaña. «En catro das seis escolas rozamos a ratio máxima que é de vinte alumnos», indica la nueva directora del centro, Antía Piñeiro. Se confirma, pues, que «gozamos de moi boa saúde, e é unha sorte porque non abunda nestes tempos nas escolas rurais, xa que a maioría están pelexando por manter a cifra de seis nenos para non pechar».

A las aulas de Valga, que se ha convertido en modelo de innovación educativa para escuelas rurales de toda España, llegan estudiantes procedentes de ayuntamientos como Santiago, Catoira, Padrón, Meis, Cuntis, Caldas, Pontecesures o Rois, «entre outros». Su método de trabajo, basado en proyectos, ambientes de aprendizaje y una enseñanza personalizada e individualizada, convence a las familias.

La Voz de Galicia