María José Lorenzo: «El lector acaba enamorado de este personaje que puede ser un villano».

La escritora nacida en Pontecesures publicó la biografía ficcionada de Juan Carlos Lema Balsas, Zapatones, el mítico peregrino asociado al Camino de Santiago.

María José Lorenzo posa con su libro sobre Zapatones durante una de las presentaciones de la biografía del peregrino
María José Lorenzo posa con su libro sobre Zapatones durante una de las presentaciones de la biografía del peregrino.

Afincada en Madrid desde muy joven, María José Lorenzo desarrolló su faceta profesional como periodista desde mediados de los años 80. Conocida también por sus entrevistas a personalidades representativas de la sociedad española. Como escritora publicó Boda, cárcel y fama y las biografías de las mujeres de la Familia Real: Sofía, la reina de la triste sonrisa, Letizia, la plebeyaElena, la infanta que pudo reinar y Cristina. Historia de una traición.

Su libro está siendo un gran éxito.
Es por Zapatones, un personaje impresionante. Arrastra a una gran cantidad de gente. Es conocido en el mundo entero. Tenemos una presentación del libro en Madrid dentro de unas semanas y ya está cubierto el aforo de cien personas.

¿Se esperaba esta acogida por parte de los lectores?
No. Es algo milagroso. Incluso la Xunta se interesó por el asunto, por medio de Xosé Merelles, director de Turismo de Galicia. Zapatones es un icono o embajador del Xacobeo. Sin embargo, le ignoraron en muchos aspectos y tuve que venir yo, periodista del corazón, para hacer este trabajo.

¿Cómo surgió el proyecto?
Me marché de Galicia y pasé toda mi vida en Madrid. Por cuestiones familiares regresé y escuchaba el nombre de Zapatones. ¿Quién es?, me preguntaba.Y me encontré con un pobre diablo, pero muy conocido. Empecé a investigar y resulta que su historia era muy triste. Para ganar una monedas se hacía fotos con los turistas en la Plaza del Obradoiro vestido de peregrino medieval.

Detrás de Zapatones hay un ser humano que sufre, padece y no tiene una vida fácil

El libro es una mezcla de realidad y ficción.
Como no tenía historia y él fabulaba mucho, pues también fabulé. Es un viaje por el Camino de Santiago donde se conoce al personaje, donde hay un perdón a su madre por abandonarlo de recién nacido.

¿Conoció a Zapatones?
No. Pero hablé con personas que tuvieron relación con él. El periodista Xosé Luis Blanco me ayudó mucho. También un hermano muy amable que me prestó su colaboración. Zapatones decía que no sabía nada de su padres, pero eso fue tan fácil de descubrir como ir al registro, donde está rodo. Tenía una vida tan pobre que fabulaba mucho para protegerse. Por eso el lector acaba enamorado de este gran personaje que puede ser un villano. No siempre despertaba simpatías.

Asociaciones de empresarios le regalan una nueva capa a 'Zapatones'
Juan Carlos Lema Balsas, Zapatones.

¿Tiene más recorrido este personaje?
El libro está siendo una promoción bárbara del Xacobeo, como en su día hicieron Fraga y Portomeñe para reactivar este evento internacional. Ahora se necesitaba un Zapatones y a mí (risas).

Se pasaba toda la tarde con Julio Iglesias y luego dormía en un canastro que apenas 
podía pagar

Me refiero a futuras obras…
No sé. Puedo comentar que hay una productora interesada para hacer una película o una serie, pero de momento es una idea.

Zapatones fallece en Pontevedra. ¿Cómo acaba en la ciudad del Lérez?
Porque se encontró con personas maravillosas que le ayudaron mucho como Cuca Vergutini. Un día decidió irse a vivir al albergue de la Peregrina. Pero la última noche decidió pasarla en un banco de la estación y lo encontraron muerto. Dio su último suspiro en Pontevedra en una soledad que no deseo a nungún ser humano. Fue un final trágico, triste, sin nadie que le cogiera la mano.

En pocas palabras, ¿cómo era Zapatones?
Un pobre diablo, pero que ahora se ha convertido en alguien que despierta la simpatía de mucha gente. Presumía de haber estado en la cárcel por robar para subsistir. No era verdad. Le daban dinero para comer y bebía, perdiendo a veces los papeles o comportándose de manera arisca o maleducada. Su vida era peculiar. Se pasaba toda una tarde con Julio Iglesias y luego dormía en un canastro que apenas podía pagar.

En Pontevedra se encontró con personas maravillosas que le ayudaron como Cuca Vergutini

¿Se ve reflejada en algo con Zapatones?
Lo abandonaron al nacer y estuvo tutelado por religiosos hasta la adolescencia, cuando sin capacidad para estudiar acabó nuevamente abandonado. Soy hija de soltera y sé que es duro vivir sin padres o alguno de ellos. Por eso me identifico en cierta medida con Zapatones. Mi madre era pobre y decidió llevarme a Madrid de niña. Tuve que buscarme la vida para estudiar. Por suerte, hubo personas que me ayudaron.

Usted ha escrito biografías no autorizadas de las mujeres de la Familia Real. Este personaje, sin embargo, es de otro mundo totalmente opuesto. 
Escribo sobre las personas. Y cada una tiene sus circunstancias. Detrás de Zapatones hay un ser humano que sufre, padece y no tiene una vida fácil, igual que Sofía, Letizia, Elena o Cristina. Tienen una vida más cómoda, pero en algunos aspectos igual de dura que cualquiera.

¿Algún agradecimiento relacionado con este libro?
A Gonzalo Sáenz, de Literatura Abierta. No es fácil que te apoyen a pesar de tener publicados cuatro libros que funcionaron muy bien.

¿Tiene alguna idea o proyecto?
Tengo pensado sacar otra biografía no autorizada en cuestión de meses que va a levantar ampollas. Será de alguién que pertenece al mundo del corazón.

Amo Pontecesures y lo llevo en el corazón por todos los lugares del mundo que he viajado

No podemos finalizar sin hablar de Pontecesures, su lugar de nacimiento.
Soy una emigrante. Me llevaron a Madrid con 10 años. Amo Pontecesures y lo llevo en el corazón por todos los lugares que he viajado, como México, Argentina, Japón, media Europa… Pero a veces, hay personas que me hacen sentir extranjera cuando me dicen que no puedo opinar porque vengo de fuera.

Diario de Pontevedra

Hoxe chegan as Cucañas da Ponte: «Este ano teremos gradas»

A localidade padronesa de A Ponte está lista para dar inicio ás súas festas tradicionais en honra á Nosa Señora e a San Roque, que se celebrarán os días 15 e 16 de agosto. Estas festividades prometen unha ampla gama de actividades que van desde xogos tradicionais até eventos musicais ou a chamativa cucaña, garantindo diversión para todas as idades.

Un dos aspectos máis destacados das festas é a importancia que se lle dá aos xogos tradicionais. Fidel Buceta, presidente da comisión organizadora, destacou nunha entrevista recente en Radio Líder Santiago o papel central que xogan actividades como a estornela (ou villarda), un xogo que se mantivo vivo grazas ao esforzo da comunidade. «Fai 15 anos que recuperamos a estornela, e tivo unha gran acollida. É unha maneira de manter as nosas raíces vivas», sinalou Buceta.

Ademais da estornela, as festividades inclúen outros xogos populares como a carreira de sacos e o xogo do ovo na culler, que atraen tanto a nenos como a adultos, así como o partido de fútbol entre solteiros e casados. A participación interxeracional é un dos puntos fortes destas festas, onde se poden ver competindo até tres xeracións dunha mesma familia.

Outro evento emblemático é a cucaña, unha competición que desafía aos participantes a camiñar sobre un longo pau engrasado suspendido sobre a auga co obxectivo de capturar unha bandeira situada ao final. A cucaña, que é un elemento tradicional das Festas da Ponte dende 1916, ano no que varios documentos da época recollen a organización desta proba de equilibrio e destreza, é unha manifestación de inxenio e tenacidade dos concursantes. Esta tradición, que ten as súas raíces en costumes mariñeiras, conseguiu perdurar e manténdose como unha das atraccións máis esperadas das festas.

Este ano, nun esforzo por facer que a experiencia sexa máis accesible para todos os asistentes, a comisión organizadora anuncia, por primeira vez, a instalación de gradas ao longo do percorrido. Estas gradas permitirán que o público, especialmente as persoas maiores e aquelas con mobilidade reducida, poidan disfrutar cómodamente do espectáculo.

A instalación das gradas é unha novidade significativa que reflicte o compromiso da organización coa inclusión e o benestar de todos os asistentes. Segundo Buceta, esta iniciativa foi posible grazas á colaboración estreita co Concello de Padrón e, en particular, coa concelleira de Festas, Chus Campos, que se involucrou persoalmente na planificación desta mellora.

Un participante nas Cucañas | Arquivo

Ademais, a cucaña, como símbolo destas festividades, atrae a participantes de todas as idades, algúns dos cales levan anos compitindo, convertendo este evento nunha verdadeira demostración de perseveranza e tradición. «Cada ano vemos como máis xente xoven se animan a participar, asegurando o relevo xeracional», asegurou Buceta.

Organizar estas festividades non é unha tarefa fácil. Buceta subliñou os desafíos financeiros e logísticos que implica manter viva esta tradición. «As Festas da Ponte nunca se deixaron de facer, e é un orgullo para nós seguir organizándoas. Sen embargo, os custos aumentan cada ano, e dependemos do apoio dos veciños e das empresas locais», comentou.

A pesar dos desafíos, a resposta foi positiva. As contribucións voluntarias dos veciños e o patrocinio das empresas locais foron fundamentais para garantir a continuidade das festividades. «Sen eles, non sería posible», afirmou Buceta.

Mirando cara ao futuro, a comisión organizadora está a explorar novas ideas para manter a frescura das celebracións sen perder de vista as súas raíces. Unha das propostas inclúe a incorporación de cucañas infantís, unha novidade que podería debutar na próxima edición.

Con un forte compromiso coa tradición e unha vontade de adaptarse aos tempos modernos, as Festas da Ponte seguen sendo un evento imprescindible no calendario cultural de Padrón. Como ben sinalou Buceta, «estas festas non só celebran aos nosos patróns, senón que tamén unen á nosa comunidade e manteñen viva a nosa identidade».

Radio Líder

El convento de Herbón, en la nueva campaña de la Xunta para cuidar el patrimonio cultural.

La Xunta incluye entre los seis bienes que ilustran su campaña Que siga contando a historia, que busca fomentar la sensibilización ciudadana hacia el cuidado del patrimonio cultural, al convento de San Antonio de Herbón, en Padrón. Toma el relevo de la Catedral de Santiago, que recogía la iniciativa del pasado año. El objetivo de la acción de la Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude es fomentar la concienciación de la ciudadanía, impulsar el conocimiento sobre estos bienes e incentivar las buenas prácticas e iniciativas de preservación que permitan que «un dos maiores tesouros de Galicia sexa legado ás xeracións vindeiras nas mellores condicións».

La Voz de Galicia

Así es la etapa 2 del Camino de Santiago desde Pontevedra: Caldas de Reis-Padrón.

Explora la etapa 2 del Camino de Santiago desde Pontevedra, un viaje que te llevará desde Caldas de Reis hasta Padrón.

peregrinos
Así es la etapa 2 del Camino de Santiago desde Pontevedra: Caldas de Reis-Padrón

En el corazón de Galicia, la etapa 2 del Camino de Santiago ofrece a los peregrinos y viajeros una experiencia inolvidable que entrelaza la belleza natural, la riqueza histórica y la espiritualidad. Partiendo desde Pontevedra, este tramo conduce a los caminantes de Caldas de Reis, un pueblo conocido por sus aguas termales curativas, hasta Padrón, lugar íntimamente ligado a las leyendas del Apóstol Santiago.

Este tramo del camino de Santiago desde Pontevedra discurre entre ríos, bosques y pequeñas aldeas. Y, aunque supone un desafío para el cuerpo, permite a los peregrinos disfrutar de la paz de los paisajes gallegos y sumergirse en la historia del camino.

El Camino Portugus se divide en varias etapas clave, desde la salida de Lisboa hasta la llegada a Santiago de Compostela, pasando por ciudades encantadoras como Caldas de Reis y Padrón.

Esta etapa del Camino Portugués que transcurre de Caldas de Reis a Padrón es una mezcla fascinante de paisajes naturales, patrimonio histórico y espiritualidad. Comenzando en Caldas de Reis, conocido por sus aguas termales curativas, el camino pronto se adentra en el encantador valle de Bermaña, envuelto en bosques centenarios que ofrecen un refugio de paz y una atmósfera casi mística.

Tras dejar atrás la iglesia de Bemil, el camino presenta un suave ascenso hacia Santa Mariña de Carracedo. Esta parte del trayecto, aunque incluye una ligera subida, sigue siendo accesible y ofrece vistas de una rica vegetación y campos cuidadosamente mantenidos. La ruta continúa luego hacia el Casal de Eirigo y O Pino, serpenteando a través del monte Albor, donde los paisajes se abren a vistas más amplias y a veces, en días claros, permiten observar la silueta distante de otras partes de Galicia.

Uno de los puntos destacados es el molino de Solleiros, un vestigio de la arquitectura rural tradicional gallega, antes de que la ruta gire suavemente hacia San Miguel de Valga. Aquí, el camino se siente más habitado, con pequeñas aldeas que salpican el recorrido hasta llegar a Infesta, en Pontecesures.

El tramo final antes de llegar a Padrón cruza el histórico puente romano de Cesures, una estructura que ha soportado el paso de los siglos y sigue siendo parte integral del camino. Al entrar en tierras coruñesas, el camino sigue paralelo a la carretera N-550, guiando a los peregrinos directamente a Padrón, un lugar imbuido de una fuerte tradición jacobea y conocido por ser el supuesto lugar de desembarco del cuerpo del Apóstol Santiago.

Este segmento del Camino Portugués es notable por su relativa facilidad, con pocos desniveles y un camino bien mantenido, lo que lo hace accesible no solo para caminantes sino también para ciclistas y personas con discapacidad. Los paisajes son variados y pintorescos, desde densos bosques hasta tranquilas aldeas, y cada paso está impregnado de la historia y espiritualidad que hacen del Camino de Santiago una experiencia única.

Diario de Pontevedra

El próximo miércoles se presenta en la Ciudad de la Cultura el libro de María José Lorenzo «Zapatones».

17 de julio, 17:30 horas

Sala Eisenman

Cidade da Cultura

Santiago de Compostela

Presentan: María José Lorenzo (Autora); Elisardo Temperán (Canciller Archidiócesis de Santiago); Xosé Mirelles (Director de la Axencia Turismo de Galicia) y Gonzalo Sáenz (Editor).

Control das colonias felinas en Pontecesures.

O Concello de Pontecesures comeza a dar os primeiros pasos para poñer en marcha o 𝐦é𝐭𝐨𝐝𝐨 𝐂𝐄𝐑 na nosa vila. Nove gatas e gatos rueiros foron capturados (C), esterilizados (E) a través dos servizos veterinarios da CAAN e retornados (R) ó seu espazo habitual.

O método CER amósase como o único ético e efectivo no control poboacional das colonias felinas (de cuxa xestión están legalmente obrigadas as administracións locais), xa que 𝐫𝐞𝐝𝐮𝐜𝐞 𝐨 𝐧ú𝐦𝐞𝐫𝐨 𝐝𝐞 𝐚𝐧𝐢𝐦𝐚𝐢𝐬 𝐧𝐚𝐬 𝐫ú𝐚𝐬, 𝐨 𝐧ú𝐦𝐞𝐫𝐨 𝐝𝐞 𝐜𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚𝐬, 𝐩𝐞𝐥𝐞𝐱𝐚𝐬 𝐞 𝐞𝐧𝐟𝐞𝐫𝐦𝐢𝐝𝐚𝐝𝐞𝐬 𝐧𝐚𝐬 𝐠𝐚𝐭𝐚𝐬 𝐞 𝐠𝐚𝐭𝐨𝐬.

As primeiras colonias xa están en marcha coa elaboración do censo de animais pertencentes a cada unha delas, ca fin de levar a cabo o control sanitario, rutinas de alimentación e labores de vixiancia e control dos seus integrantes.

En breve, tamén, iniciaremos unha 𝐜𝐚𝐦𝐩𝐚ñ𝐚 𝐝𝐞 𝐬𝐨𝐥𝐢𝐜𝐢𝐭𝐮𝐝𝐞 𝐝𝐞 𝐯𝐨𝐥𝐮𝐧𝐭𝐚𝐫𝐢𝐨𝐬 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐱𝐞𝐬𝐭𝐢𝐨𝐧𝐚𝐫 𝐚𝐬 𝐦𝐞𝐬𝐦𝐚𝐬.Agradecer a inestimable axuda e colaboración de 𝐌𝐞𝐫𝐲 𝐅𝐨𝐧𝐭𝐞𝐧𝐥𝐚 𝐞 𝐉𝐮𝐝 𝐋ó𝐩𝐞𝐳 𝐆𝐨𝐧𝐳á𝐥𝐞𝐳, así como da 𝐀𝐬𝐨𝐜𝐢𝐚𝐜𝐢ó𝐧 𝐀𝐛𝐞𝐢𝐫o de Santiago de Compostela por facilitarnos os medios e colaborar activamente na posta en marcha do proxecto.

Concello de Pontecesures